Diabetes type 1 en voeding: de juiste balans tussen gezond en lekker

Datum 03 okt 2022

Wanneer de diagnose diabetes type 1 is gesteld, denken mensen vaak dat ze hun voedingspatroon drastisch om moeten gooien. Hoewel dit in het begin verstandig kan zijn om te leren de juiste hoeveelheden van bepaalde voedingsstoffen te bepalen en de inname te berekenen, hoeven de gevolgen niet al te ingrijpend te zijn. Diabetes type 1 en voeding is een veel besproken onderwerp maar naast enkele aanpassingen is het voedingspatroon van een persoon met diabetes type 1 normaliter erg gezond en gevarieerd. Kleine pleziertjes blijven – ook met diabetes – mogelijk! Vergeet niet dat diabetes voor iedereen anders uitpakt en dat het, voor het goed beheren van je bloedsuikerspiegel en insulinebehoefte, belangrijk is om advies in te winnen bij een diabetesspecialist. Hier volgt nog wat extra voedingsadvies voor diabetes type 1.

Maaltijden op vaste tijden… behalve bij bijzondere gelegenheden

Voor zover mogelijk houd je (zelfs als je uitslaapt) drie maatlijden per dag aan met 4 tot 6 uur ertussen. Lichte maaltijden zoals een vieruurtje zijn natuurlijk mogelijk, bij voorkeur 2 tot 3 uur na de maaltijd om het risico op ‘overdosering’ te beperken als je insuline spuit (de bolus van de laatste maaltijd is, afhankelijk van ieders gevoeligheid voor insuline, tot 4 uur lang actief).

Rauwkost of pitjes en noten van ‘olieplanten’ kunnen, behalve bij een medische contra-indicatie, op elk moment van de dag worden gegeten. Beperk geraffineerde suikers in onder meer gebakjes, jam, snoepjes en gesuikerde granen zoveel mogelijk. Deze tips voor gezonde voeding bij diabetes type 1 gelden overigens voor ieders voedingspatroon, met of zonder diabetes!

Bereken de inname van koolhydraten

De dagelijkse aanbevolen hoeveelheid¹ koolhydraten is afhankelijk van verschillende factoren zoals leeftijd, geslacht, lengte, gewicht en het niveau van lichamelijke of geestelijke activiteit. De benodigde koolhydraten zijn dus voor iedereen anders.

Tegenwoordig is een low carb-voedingspatroon – ofwel een koolhydraatarme voeding – bij veel personen met diabetes populair. Sommigen geven de voorkeur aan voedingsmiddelen met een lage glycemische index. Deze laatste zorgen bij voorbaat voor een betere beheersing van pieken in de bloedsuikerspiegel op het moment van de maaltijd.

Tip voor glucoseliefhebbers: geef de voorkeur aan complexe koolhydraten (complete zetmeelhoudende producten die rijk zijn aan vezels als volkorenbrood, volkoren basmatirijst en peulvruchten zoals linzen en kikkererwten). In vergelijking met eenvoudige koolhydraten (zoals witte suiker, rijst, zeer gare pasta, witbrood, gebak, honing en fruit) worden complexe koolhydraten langzamer door het lichaam opgenomen waardoor het suikergehalte in het bloed geleidelijk toeneemt en je langer een verzadigingsgevoel houdt.

Als er snelle suikers in je eten zitten, bewaar deze voor het einde van de maaltijd om de bekende piek in de bloedsuikerspiegel te voorkomen.

Geen specifiek voedingspatroon, gewoon gezond eten bij diabetes type 1 met de juiste hoeveelheden

Leven met diabetes type 1 betekent niet minder eten. Het lichaam heeft een bepaalde hoeveelheid voeding nodig om goed te kunnen functioneren. Met insulinetherapie leer je de insuline doseren al naargelang de voedingsinname en niet omgekeerd. Er worden regelmatig therapeutische sessies in het ziekenhuis gehouden, dus laat je gerust informeren.

Hier volgen nu enkele tips om een gezonde voeding bij diabetes type 1 in stand te houden zonder weegschaal:

– Het topje van de duim komt overeen met een theelepel, ofwel een portie olie.

– De hele duim komt overeen met 15 ml, ofwel een eetlepel.

– De handpalm is gelijk aan 90 gram eiwitten ofwel een portie.

– Een handvol komt overeen met 250 ml, ofwel twee porties zetmeelhoudende producten, fruit of groente.

Let op: niet alle fruitsoorten bevatten dezelfde hoeveelheid koolhydraten.

Goede voeding is voeding waarvan je geniet

Voor gezond eten met diabetes type 1 is het ook belangrijk om te letten op de inname van vetten die over het algemeen niet meer dan een derde van de dagelijkse energie-inname mogen bedragen. Wees dus niet te scheutig met dressing op de sla. Het gebruik van dierlijke vetten (zoals in rood vlees, vleeswaren, kaas en room) beperken is eveneens een goed idee.

Maar lekkernijen zijn wel toegestaan! Geef gewoon de voorkeur aan een lichte bereidingswijze en probeer diverse koolhydraatvervangers uit om de smaken te variëren. Houd je van koken? Des te beter, want je bepaalt dan zelf de hoeveelheden!

En als laatste tip bij diabetes type 1 en voeding: als je toch een keertje zin hebt in je lievelingsfastfood, houdt niemand je tegen. Ook een pleziertje is afentoe mogelijk.

Bronnen