Hoe lees en begrijp je een voedingsetiket?

Datum 22 jan 2023

Naast de ingrediëntenlijst geeft een voedingsetiket je ook informatie over de samenstelling van de voedingsmiddelen die je kunt kopen en daarna kunt nuttigen. Hierdoor kun je de producten met elkaar vergelijken en de kwaliteit van je voeding controleren.

Als je diabetes hebt, wordt je geadviseerd om te letten op de voedingswaarden (met name op het suikergehalte maar dat niet alleen) omdat ze van invloed zijn op de bloedsuikerspiegel en nuttig zijn om, indien nodig, de dosis insuline goed af te stellen.

Alles steeds maar uitrekenen… Met de onderstaande tips word je een kei in het ontcijferen van de voedingsetiketten van je lievelingsproducten!

Een blik werpen op de koolhydraten, ja, maar welke?

Wanneer je diabetes hebt, kijk je eerst naar de regel koolhydraten en suikers. En dan ontdek je dat er soms enkele nuanceringen zijn. Waarom makkelijk doen als het moeilijk kan?

De regel ‘koolhydraten’ omvat alle koolhydraten, zowel enkelvoudige koolhydraten (ofwel snelle suikers) als complexe koolhydraten (ofwel langzame suikers).
De regel ‘waarvan suikers’ omvat alleen de enkelvoudige koolhydraten, of ze nu natuurlijk of toegevoegd zijn (zoals fructose en sacharose).

Heb je zin in iets met lekker veel suiker maar wil je niet dat je bloedsuikerspiegel omhoogschiet? Zoals met alles is het bijna nooit helemaal zwart of wit, dus geven wij je een tip. Aangeraden wordt om suikers met vezels te combineren waardoor de suikers minder snel worden opgenomen en de glykemische piek wordt vertraagd. Dit is geen wondermiddel, maar kan wel helpen!

Let hierbij wel goed op, want hoe hoger de waarde van de regel ‘waarvan suikers’ is, hoe waarschijnlijker het is dat er toegevoegde suiker in zit. Omgekeerd geldt dat hoe lager de waarde van deze regel is, hoe lager de glykemische index is.

Bij een koekje bevat de regel ‘koolhydraten’ het gehalte aan bloem. Het is belangrijk om hiermee rekening te houden bij het bepalen van de hoeveelheid toe te dienen insuline.

Bij ‘suikervrije’ drankjes en snoepjes, die hun zoete smaak aan polyolen te danken hebben, vertoont de regel koolhydraten een hoge waarde, maar is de regel suiker gelijk aan 0 en staan de polyolen op een aanvullende regel.

Let dus zeker op de hoeveelheid koolhydraten en suikers, maar niet alleen daarop. Kijk ook naar de lijst met de ingrediënten, die in aflopende volgorde staan: de ingrediënten die er het meest in voorkomen, worden als eerste genoemd.13

Etiketten van suikervrije producten in de praktijk

Suikervrije chocoladepoeder

	Per 100 gram	1 portie van 15 gram ofwel 2 eetlepels
Energie	1516 kJ 366 kcal	228 kJ 55 kcal
Vetten Waarvan verzadigd	21 g 13 g	3,1 g 1,9 g
Koolhydraten Waarvan suikers	8,7 g 0,5 g	1,3 g 0,1 g
Eiwitten	20 g	3 g
Zout	0,08 g	0,01 g

Opmerking: Hier zie je dat het product, hoewel er weinig suikers in zitten, meer langzame dan snelle suikers bevat.

Suikervrije snoepjes met sinaasappelsmaak

	Per 100 gram	1 snoepje = 2,5 g
Energie	238 kcal	5,95 g
Vetten	0 g	0 g
Koolhydraten Waarvan suikers Waarvan polyolen	96 g 0 g 96 g	2,4 g 0 g 2,4 g
Eiwitten	0 g	0 g
Zout	0 g	0 g

Opmerking: Dit snoepje bevat geen enkelvoudige suikers. Het dankt zijn smaak aan de polyolen, een zoetstof met weinig calorieën.

Suikervrije grenadinesiroop

	Per 100 ml	3 ml (gemiddeld 1 eenheid siroop per 7 eenheden water)
Energie	2 kcal	0,6 kcal
Vetten	0 g	0 g
Koolhydraten Waarvan suikers	0,5 g 0,5 g	0,15 g 0,15 g
Eiwitten	0 g	0 g
Zout	0,01 g	0 g

Opmerking: Dit product bevat zeer weinig suikers die uitsluitend enkelvoudige suikers zijn.

Driegranen-volkorenbrood

	Per 100 gram	1 sneetje = 71 g
Energie	824 kcal	585 kcal
Vetten	2,9 g	2 g
Koolhydraten Waarvan suikers	32 g 2 g	23 g 1,4 g
Eiwitten	5 g	3,55 g
Zout	1,1 g	0,8 g

Opmerking: Je ziet hier dat de enkelvoudige suikers slechts een klein deel van de koolhydraten vormen omdat meel en zetmeel tot de totale hoeveelheid koolhydraten gerekend worden.

Zero limonade

	Per 100 ml	1 glas = 25 cl
Energie	0,3 kcal	0,25 kcal
Vetten	0 g	0 g
Koolhydraten Waarvan suikers	0 g 0 g	0 g 0 g
Eiwitten	0 g	0 g
Zout	0 g	0 g

In vergelijking met een voedingsetiket van een suikerhoudend product

Suikerhoudende ontbijtgranen

	Per 100 gram	Per portie van 30 gram
Energie	1588 kJ 375 kcal	476 kJ 113 kcal
Vetten	1,5 g 0,3 g	0,1 g
Koolhydraten Waarvan suikers	79 g 5 g	24 g 4,5 g
Voedingsvezels	4,5 g	1,4 g
Eiwitten	9 g	2,7 g
Zout	1 g	0,3 g

Opmerking: Deze ontbijtgranen bevatten een groot deel langzame en snelle suikers. Ze bevatten ook vezels die, omdat er hiervan heel wat minder in zitten dan enkelvoudige koolhydraten, geen extreem aanzienlijke impact op de bloedsuikerspiegelstijging zullen hebben.

Meer weten: Suiker en diabetes: natuurlijke alternatieven

En de rest van het voedingsetiket?

Volgens de Europese regelgeving is het verplicht om op voedingsetiketten van de producten de hoeveelheden per 100 gram of per 100 ml te vermelden voor:

vetten (gram),
verzadigde vetzuren (gram),
koolhydraten (gram),
- waarvan suikers (gram),
eiwitten (gram),
zout (gram).

Soms staan de voedingswaarden ook per portie erop vermeld, maar dit is niet verplicht.

In de Verenigde Staten is de etikettering iets anders. De hoeveelheden staan daarop in percentages en per portie vermeld. Hiermee worden uitgedrukt:

de calorieën en de uit vetten afkomstige calorieën,
het totaal aan vetten,
de verzadigde vetten,
de transvetzuren,
cholesterol,
natrium,
het totaal aan koolhydraten en suikers,
voedingsvezels,
eiwitten,
vitamine A en C,
calcium,
ijzer.

Lees ook de ingrediëntenlijst van het product.

Nu je alle namen en voedingsetiketten kent, kun je zelf kiezen welke light of suikervrije producten je lekker vindt zonder je zorgen te maken over je bloedsuikerspiegel en insulinetoediening.