Diabetes type 1 en bier, wijn en andere alcohol: hoe ga je daar op een goede manier mee om?
Alcohol kenmerkt zich door de invloed ervan op het managen van de bloedsuikerspiegel en het gebruik ervan vereist bijzondere aandacht als je diabetes type 1 hebt. Doel: verantwoord drinken zonder dit plezier op te geven!
Alcohol en je bloedsuikerspiegel: wat je moet weten
Alcoholgebruik vergroot het risico op een hypoglykemie – wat wel tot 24 uur later kan gebeuren. Alcohol komt onmiddellijk vrij in de bloedbaan. Vervolgens breekt de lever de alcohol af en zorgt deze voor het verwijderen ervan door het bloed te filteren. Dit kan van invloed zijn op het vermogen van je lichaam om “normale” taken uit te voeren, zoals het vrij laten komen van glucose om de suikerspiegel in het bloed te regelen. Daarbij kan alcohol de effecten van insuline vergroten en tot een ernstigere hypoglykemie leiden.
Alcohol veroorzaakt ook insulineresistentie, waardoor de insuline minder efficiënt wordt. Bovendien bevatten sommige mixdrankjes (zoals screwdrivers, whisky-cola en cocktails waarvan de namen even exotisch zijn als dat de ingrediënten zoet smaken) een hoog gehalte aan snel verteerbare koolhydraten. Er bestaat een zeer reëel risico op hyperglykemie op korte termijn! Daarom is het niet ongewoon om afwisselend een hyperglykemie en een hypoglykemie te hebben bij het drinken van dit soort drankjes.
Eten en drinken
Om deze risico’s te beheersen is er niets beters dan eten. Eten in je maag vertraagt de opname van alcohol. Een klassieke fout: drinken op een lege maag. Dit wordt vooral afgeraden bij suikerziekte type 1 vanwege het risico op een hypoglykemie. Vooral als je pure alcohol zonder toegevoegde suikers drinkt, zoals een glas whisky of wijn. Daarom raden we je aan om alcohol bij een maaltijd te nuttigen of als aperitief met enkele hapjes. Meet je bloedsuiker regelmatig en houd altijd een voorraadje eten bij de hand om een hypoglykemie te behandelen.
Tip: Drink langzaam en wissel je drankjes af met niet-alcoholische, suikervrije dranken, bij voorkeur water. Van alcohol droog je eigenlijk uit.
Wat zijn de beste drankjes voor mensen met diabetes type 1?
Goed om te weten: sommige alcoholische dranken, zoals zoete wijnen en bier, bevatten veel koolhydraten. Frisdranken, vruchtensappen uit pak en andere drank die gebruikt worden voor cocktails, kunnen ook zeer zoet zijn. Als jij zelf de gastheer of gastvrouw bent, maak dan je eigen cocktail! Daarvoor kun je een kleine hoeveelheid alcohol gebruiken en een suikerarme drank toevoegen, zoals licht bruisend water met een smaakje, groentesappen of versgeperst vruchtensap.
Om je alcoholinname beter te kennen en te controleren, volgen hier enkele feiten over voeding:
| Bier, 5% alcohol | 340 mL | 12g koolhydraten, 145 calorieën |
| Cognac | 45 mL | 0 g koolhydraten, 115 calorieën |
| Jenever, rum, scotch, wodka, whisky | 45 mL | 0 g koolhydraten, 100 calorieën |
| Droge witte wijn (12% alcohol) | 140 mL | 1g koolhydraat, 82 calorieën |
| “Vins cuits” type port | 85 mL | 10g koolhydraten, 130 calorieën |
| Martini | 100 mL | 14g koolhydraten, 160 calorieën |
| Champagne | 140 mL | 2g koolhydraten, 80 calorieën |
| Rode wijn, 12% alcohol | 140 mL | 2g koolhydraten, 90 calorieën |
| Rosé | 140 mL | 2g koolhydraten, 86 calorieën |
| Aperol Spritz | 175 mL | 8g koolhydraten, 125 calorieën |
| Mojito | 250 mL | 25g koolhydraten, 217 calorieën |
| Gin-tonic | 250 mL | 15g koolhydraten, 171 calorieën |
Matiging: het geheim van een leuke avond
Het volgende geldt voor iedereen: drink alcohol met mate. “Met mate drinken” betekent maximaal twee drankjes per dag voor vrouwen en drie voor mannen en minder dan tien tot vijftien per week. Bij diabetes type 1 moet je erop letten dat je je aan deze aanbevelingen houdt: bovenmatig alcoholgebruik kan leiden tot ernstige complicaties, waaronder diabetisch coma.
In je eentje drinken wordt sterk afgeraden. Zorg dat je bij het uitgaan samen bent met iemand die de symptomen van een hypoglykemie kent en bereid is je te helpen als dit nodig is. Let op: tekenen van hypoglykemie kunnen verward worden met tekenen van dronkenschap, wat tot gevaarlijke situaties kan leiden. Het is verstandig om altijd je medische identiteitskaart bij je te hebben.
De kater managen
Om een pijnlijke ochtend te voorkomen – vooral een ochtend hypoglykemie – moet je altijd je bloedsuiker meten voordat je naar bed gaat. Belangrijke reminder (vooral als je overweegt om uit te slapen): een uitgestelde hypoglykemie kan tot 24 uur na het alcoholgebruik plaatsvinden. Indien nodig kun je wat eten voordat je gaat slapen om een nachtelijke hypoglykemie te voorkomen of stel je je insulinedosis naar beneden bij – bespreek dit eerst met je arts.
Drink voldoende water voordat je naar bed gaat (bij voorkeur 1 liter) om de gevolgen van uitdroging te verminderen en (misschien!) spierkramp en de gevreesde kater te beperken.
