Korte, middellange, lange vluchten… Diabetes type 1 en vliegen

De koffers zijn gepakt, alles is geregeld; klaar om naar het vliegveld te gaan en nieuwe oorden te ontdekken. Heb je gedacht aan al het nodige materiaal en een geldige medische verklaring ? Dan hoef je alleen nog maar te denken aan het beheren van je diabetes type 1 tijdens de vlucht. Hoe ga je om met diabetes type 1 en vliegen door meerdere tijdzones? 

Diabetes type 1 en vliegen als je minder dan 3 tijdzones doorkruist

Als je niet naar een andere tijdszone reist of als het tijdsverschil minder dan 3 uur is, hoef je (bijna) niets te doen. Je geeft jezelf je injectie met snelle insuline of je bolus via je pomp op het moment dat je iets eet in het vliegtuig. Degenen die met een pen werken en die langwerkende en middellangwerkende insuline gebruiken, injecteren op dezelfde tijd als ze dat thuis zouden doen.

Deze beheersregel geldt zowel voor korte vluchten (zoals Parijs > Helsinki) als voor lange vluchten (Parijs > Kaapstad) aangezien de etenstijden weinig zullen afwijken van de gebruikelijke tijden. 

Diabetes type 1 en vliegen als je meer dan 3 tijdzones doorkruist

Regel nummer 1: tijdens de vlucht werk je met de vertrektijd, en je past de tijd op je horloge en je diabetes type 1 apparaten pas aan als je geland bent. Deze regel geldt voor elke soort behandeling (injecties of pomp).

Tijdens de vlucht en elke keer dat je iets eet, bereken je je dosis snelle insuline zoals je dat thuis ook doet. 

Laat je leiden door het vliegtuigpersoneel! Je neemt je bolus op het moment dat zij met snacks en maaltijden langskomen. Het is absoluut geen verplichting alle snacks te accepteren en op te eten ?

Over het algemeen is het niet nodig je basisdosis insuline of de basisafgifte van je pomp aan te passen tijdens de vlucht. Toch kan het in sommige situaties nuttig zijn over te schakelen op een tijdelijke basisafgifte, bijvoorbeeld om het risico op hypoglykemie na langdurig rondlopen op de luchthaven te beperken (verlaging van de tijdelijke basisafgifte), of omgekeerd om hyperglykemie tussen maaltijden te corrigeren (verhoging van de tijdelijke basisafgifte). 

Voor mensen met een pen geldt hetzelfde voor de snelle insuline. Voor langwerkende (en eventueel middellangwerkende) insuline is het anders. 

Je reist naar het oosten, bijvoorbeeld een vlucht Londen > Tokio

Tijdens de reis wordt je dag korter. Als je je injectie langwerkende insuline op dezelfde tijd neemt, zit er minder dan 24 uur tussen twee injecties.

Twee mogelijkheden: 

1. Je verschuift je normale tijdschema zodat er 24 uur tussen de twee injecties langwerkende insuline zit. Daarna kun je de tijd steeds een stukje verder verschuiven (1 uur per dag bijvoorbeeld) om de injectie op dezelfde tijd als thuis toe te dienen. 
2. Je stelt je langwerkende insuline uit door middel van een injectie snelle insuline. Dat wil zeggen dat je de dag van de vlucht snelle insuline injecteert in plaats van de normale injectie met langwerkende insuline. Je injecteert de langwerkende insuline op de plaatselijke tijd bij aankomst (als je normaal gesproken je langwerkende insuline om 21u in Londen neemt, doe je dat ook om 21u in Tokio; tussend deze twee injecties zit een injectie met snelle insuline). 

Je reist naar het westen, bijvoorbeeld een vlucht Berlijn > Los Angeles

In deze richting wordt je dag langer. Als je ervoor kiest je injectie langwerkende insuline op een vaste tijd toe te dienen, zitten er meer dan 24 uur tussen beide injecties. In dat geval corrigeer je de eerste dag met snelle insuline en behoud je hetzelfde gewoonlijke ritme, dat wil zeggen je past je aan de lokale tijd aan. 

Omgaan met de angst en de druk van het vliegen 

Ben je dolblij dat je binnenkort op je bestemming bent die je al maanden geleden hebt geboekt? Zie je op tegen het opstijgen, omdat je dan geen contact met de aarde hebt, en tegen het landen? Dan is de kans groot dat de grootste vijand van insuline, adrenaline, met jou het vliegtuig ingaat. Je moet namelijk weten dat adrenaline behoorlijk hyperglycemisch is. Controleer dus je bloedsuikerspiegel voordat je instapt en pas zo nodig aan. 

Op heel korte vluchten (minder dan 3 uur) controleer je de bloedsuikerspiegel als je twijfelt of je je niet helemaal lekker voelt. 

Tijdens gemiddelde en lange vluchten controleer je natuurlijk je bloedsuikerspiegel voor en na elke snack en maaltijd. Controleer gerust vaker als je onzeker bent. 

Daarentegen kan stress soms meer energie kosten en je kunt een hypoglykemie krijgen. Om je suiker aan te vullen, kun je niet zomaar alles in je handbagage meenemen. Vergeet de pakjes vruchtensap want deze zul je tijdens controles moeten inleveren. Geef de voorkeur aan vaste voeding die weinig ruimte inneemt: een paar klontjes suiker of een granenreep. Je kunt ook profiteren van de duty free winkels en wat suikerrijke voeding kopen die het ook goed doen bij een hypoglykemie tijdens de vlucht?! Vergeet niet dat er personeel aanwezig is gedurende de hele vlucht. Als je het moeilijk krijgt, kunnen zij wel iets vinden om je suiker aan te vullen. 

Voor diegenen die een insulinepomp dragen; zorg ervoor dat je die niet hoeft bij te vullen tijdens de vlucht: door de druk op grote hoogte kan het moeilijk zijn om je reservoir correct bij te vullen. Geen probleem voor mensen die pennen gebruiken, je zult het verschil niet merken!

Praat gerust over het tijdsverschil met je arts of zorgverlener die jou kan uitleggen hoe je de toelevering van insuline tijdens de vlucht kunt beheren.

Overige tips voor je vliegreis

Tenslotte nog drie andere adviezen, ongeacht hoeveel tijdszones je vliegreis doorkruist

1. Neem je diabetes medicatie in de originele verpakking mee in je handbaggage. Zo zit je nooit zonder je medicatie en voorkom je problemen bij de veiligheidscontrole.
2. Als je een insulinepomp gebruikt, check voor dat je vertrekt op de site van de fabrikant of hij door een röntgenapparaat mag. Zo niet, meld dit aan een beveiligingsmedewerker en probeer het te voorkomen maar dat lukt niet altijd.
3. Houd rekening met andere weersomstandigheden op de plaats van bestemming. De temperatuur heeft invloed op hoe je met je diabetes om gaat.

Met wat voorbereiding kunnen diabetes type 1 en vliegen dus goed samengaan. Prettige vlucht en goede reis!