Beroemde kunstvoorwerpen gezien door de ogen van een persoon met diabetes type 1

Kunst is een manier om jezelf uit te drukken

Veel mensen zeggen dat ze niet kunnen tekenen. Dat heeft meestal niets te maken met talent of vaardigheid, maar meer met zelfvertrouwen. Ze stellen zichzelf de vraag “Is deze tekening goed? “Heb ik talent?”,  “Is dit kunst?”. We zetten kunst op een hoog voetstuk gezet dat alleen bereikbaar is voor artistieke mensen. Maar kunst, net als taal, is een manier van denken en communiceren met anderen. Wat je nodig hebt (eigenlijk het enige wat je nodig hebt), is een open geest.

“Visuele beeldvorming is een belangrijk aspect van het menselijke leerproces” – Diane Waller, OBE, Voorzitster van de British Association of Art Therapists

Mensen maken kunst sinds het begin der tijden, kunst zit in ons DNA. Met beeldvorming kan persoonlijk inzicht verkregen worden. Kunst heeft ons een geweldige manier gegeven om onszelf uit te drukken, om spiritualiteit te beleven, na te denken over veranderingen in het leven, betekenis geven aan ons bestaan en wat daarna komt. Door middel van zeer eenvoudige uitdrukkingsmiddelen komen een eenvoudige lijn, kleur en vorm samen wanneer we persoonlijke betekenis en symboliek toepassen op deze vormen van visuele expressie.

“Kunst spoelt het stof van het dagelijkse leven weg van de ziel.” – Pablo Picasso

Beroemde kunststukken door de ogen van een patiënt met diabetes.

Diabetes verandert de manier waarop we denken en hoe we de wereld zien voorgoed. Niets is meer hetzelfde. In onze ogen is een sappak een levensredder, pizza is een val en achtbanen herinneren ons aan een ongecontroleerde bloedsuikerspiegel. Dat gebeurt ook met kunst. We zien kunstvoorwerpen in een ander licht dan een gemiddelde persoon.

De Sterrennacht – Vincent van Gogh

Als we kijken naar De Sterrennacht, zien we wat Van Gogh zag door het raam van zijn kamer in het gesticht van Saint-Rémy-de-Provence (met wat toegevoegde details). Dit hypnotiserende schilderij doet me denken aan hypoglykemie: vreemde dromen, hallucinaties en duizeligheid. Het voelt alsof je geteleporteerd wordt in Van Goghs schilderij vol vibrerende lijnen en er langzaam deel van wordt met zachte “hypo” ledematen.

De Gebroken Zuil – Frida Kahlo

In veel van haar zelfportretten vertelt Frida Kahlo het verhaal van het verschrikkelijke ongeluk dat haar leven voorgoed veranderde. De Gebroken Zuil doet me denken aan de diagnose diabetes. We zien haar geïsoleerd en eenzaam. We kunnen de onvermijdelijkheid van externe krachten voelen die haar naar deze plek heeft gebracht. Haar gezicht is vol verdriet en pijn. Aan het begin van hun reis met diabetes voelen veel mensen zich eenzaam, machteloos en overspoeld door emoties.

De Volharding der Herinnering – Salvador Dali

Een van de meest herkenbare schilderijen van Salvador Dali, en van surrealisme in het algemeen, is De Volharding der Herinnering. De vaak aangehaalde „zachte horloges” symboliseren de relativiteit van ruimte en tijd. Vanuit mijn perspectief is dat het geval met hyperglykemie. Het voelt alsof de tijd op de een of andere manier uitgerekt wordt en we allemaal aan het wachten zijn, al onze energie is weggelopen net als deze abstracte menselijke vorm die Dali in het midden heeft gezet en die hemzelf voorstelt. Misschien zien sommigen van jullie symptomen van hypoglykemie in dit schilderij – dat is helemaal goed, iedereen ervaart diabetes op hun eigen manier.

De Dame en de Eenhoorn (bron: Art Gallery NWS)

Eenhoorns zijn altijd al gezien als magisch en mysterieus. Deze zes schitterende Franse tapijten uit de middeleeuwen hebben kijkers door de eeuwen heen geboeid. Volgens de mythe was het onmogelijk een eenhoorn te vangen, tenzij een maagd in het bos zou gaan zitten wachten tot het betoverde wezen naar haar toe zou komen. Tegenwoordig verwijst “een eenhoorn vangen” in de diabetes-gemeenschap naar het verkrijgen van een bloedsuikerspiegel van exact 100 ml/dl, of 5.5 mmol/l. 

Cakes – Wayne Thiebaud

Gebak, taart, kauwgomballenautomaten… Dit is de zoete wereld van de moderne schilder uit Californië, Wayne Thiebaud. Deze heerlijk uitziende uitstalling met taartjes deed me onmiddellijk denken aan het “hypo-honger” fenomeen. Ik zie mezelf al die taartjes eten als ik een lage bloedsuikerspiegel heb. Er is nog iets anders waar ik aan denk als ik naar dit schilderij kijk: “Hoeveel koolhydraten?”