Diabetes type 1 en goed slapen – Voorkom slecht slapen bij diabetes

Niet zelden hoor je dat diabetes type 1 en goed slapen maar moeilijk samengaan.

Naast de verschillende redenen die slaapstoornis kunnen veroorzaken en waarvoor je een gezondheidsprofessional moet raadplegen, blijkt dat diabetes een pestkop is die je midden in de nacht wakker maakt.

Waarom leidt diabetes soms tot slecht slapen en hoe beperk je de impact daarvan? We leggen het uit.

Slaapproblemen bij diabetes

Hypo’s en hypers

Wie is nooit wakker geworden door diabetes type 1? Vanwege de hyperglykemie waardoor je moet plassen, of een hypoglykemie waardoor je om 3 uur ’s nachts een  suikerboost nodig hebt? Na het controleren van je bloedsuikerspiegel kun je, als je een hyper hebt en toch op bent, je een bolus of injectie toedienen; als je een hypo hebt, zit er niets anders op dan een suikerboost te nemen. Vruchtensap is hiervoor heel praktisch omdat het snel opgenomen wordt. Diabetes en slecht slapen, het is een regelmatig gehoorde klacht!

Het geluid van de apparaten 

Voor degenen die hun hypoglykemie ’s nachts niet opmerken, bestaan er continue glucosemeters die onder een bepaald gehalte een waarschuwingssignaal afgeven. Niet echt een fijne manier om wakker te worden, maar wel noodzakelijk om geen problemen met je bloedsuikerspiegel te krijgen!

Over alarmsystemen gesproken… Alle (of bijna alle) insulinepompen hebben een waarschuwingssignaalsysteem, of om aan te geven dat het insulinereservoir bijna leeg is, of om een probleem aan te geven zoals een afsluiting. Controleer voor het slapen gaan hoeveel insuline er nog in de pomp zit. Hierdoor voorkom je dat je te pas en te onpas wakker wordt en kun je met je diabetes type 1 goed slapen. Voor de afsluiting is het verstandiger om je nachtrust enkele minuten te onderbreken en het probleem op te lossen. 

Hoe val je weer in slaap?

Het valt niet altijd mee om weer in slaap te vallen nadat je door de glucosesensor wakker bent geworden. Sommigen lukt het door gewoon hun ogen dicht te doen, maar dat geldt niet voor iedereen.  Ademhalings-, meditatie- en ontspanningstechnieken kunnen helpen bij het ontspannen om weer in slaap te vallen. Probeer het eens! 

Diabetes type 1 en goed slapen: je nachtrust voorbereiden

Voorkomen dat je midden in de nacht wakker wordt wanneer je diabetes type 1 hebt, daar bereid je je voor het slapen gaan op voor: met het afstellen van je voeding en het controleren van de pomp. Zo kan je ook met diabetes rustig in slaap vallen.

Diabetes en eten voor het slapen

Een zeer overvloedige maaltijd helpt nooit om daarna een uitstekende nacht door te brengen. Hoewel koolhydraten de slaap bevorderen, kun je ’s avonds beter gezond eten. Lekkere salades op basis van groente, ’s winters een groentesoep en fruit als nagerecht (vermijd gebak dat over het algemeen zwaar op de maag ligt en moeilijker te verteren is dan fruit) zijn de beste troeven om als een marmot in slaap te vallen.

Ook moet je weten dat eiwitten de eigenschap hebben om je wakker te houden. Dus eet er niet te veel van voordat je gaat slapen. Conclusie: eet ’s avonds liever geen vlees als je diabetes hebt!

Lichaamsbeweging

We kunnen het maar niet genoeg herhalen: lichaamsbeweging is goed voor je lichaam, in welk opzicht dan ook. Door overdag te sporten maak je je lichaam klaar voor een goede nachtrust. Maar let op dat je niet vlak voor het slapen gaat sporten. Dit heeft juist een omgekeerd effect en dan kun je helemaal niet meer in slaap vallen.

En wat is de rol van diabetes type 1 bij dit alles?

Voeding en lichaamsbeweging zijn een must voor een goed evenwicht bij diabetesbeheer. Het opvolgen van de bovenstaande adviezen is alleen maar gunstig voor een stabiele bloedsuikerspiegel en een goede nachtrust.

Als blijkt dat je dit nodig hebt, controleer dan je bloedsuikerspiegel voordat je gaat slapen en corrigeer indien nodig een hyperglykemie of hypoglykemie. Wacht even voordat je naar bed gaat en ontspan! Dan kan je ook met diabetes type 1 goed slapen! 

NB: als je ’s nachts of afwisselend ’s nachts en overdag werkt, is het een must om je bloedsuikerspiegel in de gaten te houden omdat je interne cyclus, namelijk de biologische klok, verschoven is.

Diabetes en slecht slapen: de gevolgen de volgende dag

Met een slechte nachtrust loop je het risico dat je de dag niet goed doorkomt. Hoewel er nooit echt bewijs geleverd is dat slaapgebrek invloed op je bloedsuikerspiegel heeft, voelen sommige mensen met DT1 een oorzakelijk verband tussen deze twee. Na een slechte nachtrust kunnen er hypo’s of hypers zonder een echte verklaring optreden.

Ook moet je weten dat slaap een essentiële rol speelt bij de spijsvertering. Als je slaapt, worden er hormonen uitgescheiden die je spijsvertering bevorderen en van invloed zijn op je gevoel van verzadiging overdag. Een slechte nachtrust verstoort dit uitscheidingsproces. Dit kan de verklaring zijn waarom sommige mensen zich zo voelen.

En de nachtrust van je familieleden en/of vrienden?

De ouders

Diabetes en slecht slapen kunnen voor ouders ook samenhangen vanwege het diabetesbeheer bij hun kind. Hoewel slapen naast je mobiele telefoon niet aan te raden is, kan het voor ouders geruststellend zijn als ze dankzij hun verbonden apparaten bij een hypoglykemie of hyperglykemie van hun kind een waarschuwingssignaal krijgen en snel kunnen handelen als een hypo of hyper zich ’s nachts voordoet.

De partner

De partner van een persoon met DT1 kan ook slecht slapen vanwege het geluid of het licht wanneer de persoon door zijn of haar diabetes moet opstaan. Hij of zij kan zelfs uit zichzelf wakker worden om zijn of haar partner met DT1 te helpen om de suikerboost aan te geven als de partner met DT1 zich te zwak voelt om op te staan.

Waarom leg je niet alvast wat suikerklontjes, pakjes vruchtensap en/of blikjes limonade op je nachtkastje klaar? Als dit kan voorkomen dat je moet opstaan en je de nachtrust van je partner verstoort?

Diabetes zorgt dus voor wat nachtelijk gedoe, maar voor iedereen is er wel een trucje om nare toestanden te voorkomen.

Diabetes type 1 en goed slapen kunnen dus met wat extra aandacht en voorbereiding goed samengaan. Welterusten!