Heeft diabetes type 1 invloed op de geestelijke gezondheid?
Diabetes type 1 (DT1) heeft, net zoals alle chronische aandoeningen, gevolgen voor de levensstijl van de mensen die ermee leven. Naargelang je persoonlijkheid en gevoeligheden kan dit impact hebben op je geestelijke gezondheid.
Diabetes type 1 en zelfvertrouwen
Diabetes type 1 kan je zelfvertrouwen schaden. In een samenleving waarin de perfecte gezondheid als ideaal geldt, kan leven met diabetes, zeker als je jong bent, lastig zijn. Het is noodzakelijk om inzicht in je ziekte te krijgen en belangrijk om trots te leren zijn op je bekwaamheden en soms mild voor jezelf te zijn. Dit is niet onbelangrijk: uit een studie blijkt dat hoe meer je diabetes in balans is, hoe groter je zelfvertrouwen is en omgekeerd1.
Diabetes type 1 en stress
Hierbij spelen meerdere factoren een rol: glykemische controles, angst voor een hypoglykemie en de complicaties van diabetes, stress over het dagelijkse leven… Of het nu lichamelijk of geestelijk is, stress zorgt voor een synthese van bepaalde hormonen, catecholaminen (bijvoorbeeld adrenaline), die verantwoordelijk zijn voor schommelingen in de bloedsuikerspiegel en vooral voor een hyperglykemie. Stress kan van invloed zijn op de glykemische controle door een ongepast eetpatroon, zoals tussendoortjes op allerlei momenten, maaltijden overslaan of buitensporig alcoholgebruik. Dat is een goede reden om je stress te leren beheren met activiteiten zoals yoga en meditatie.
Diabetes type 1 en depressie
Mensen met diabetes type 1 lopen 2 tot 3 keer meer risico op een depressie2. Het is essentieel om de tekenen van depressie te herkennen, zoals minder plezier hebben in dingen die je normaal gezien leuk vindt, schuldgevoel of het gevoel nutteloos te zijn, intense vermoeidheid en eet- en/of slaapproblemen. Een depressie herkennen is niet alleen gunstig voor je welzijn, maar ook voor je glykemische controle, omdat een depressie duidelijk verband houdt met een slechtere beheersing van je diabetes3. Een depressie behandelen is daarom belangrijk en lijkt des te noodzakelijker nu er doeltreffende behandelingen bestaan. Als een van je familieleden of vrienden met diabetes type 1 symptomen van een depressie vertoont, moedig die dan aan om een professional op het gebied van geestelijke gezondheid te raadplegen voor een snelle diagnose en behandeling.
Diabetes type 1 en eetstoornissen
Jongeren hebben vaker last van eetstoornissen, des te meer als ze diabetes type 1 hebben4.
Het is gemakkelijk te begrijpen dat eetstoornissen (boulimia, anorexia en diaboulimia) voor specifieke problemen zorgen bij het beheer van diabetes, aangezien de insulinedoses bij maaltijden meestal gebaseerd zijn op de ingenomen hoeveelheid koolhydraten. Daarom is dus vaak gespecialiseerde begeleiding nodig.
Geestelijke gezondheid wordt door de WHO als onderdeel van de algehele gezondheid erkend: het is een uitdaging voor de maatschappij. Als je je bewust bent van deze problemen als je met diabetes type 1 leeft, kun je er beter mee omgaan en er zelfs op anticiperen.
- Minke M. A. Eilander et al., “Low Self-Confidence and Diabetes Mismanagement in Youth with Type 1 Diabetes Mediate the Relationship between Behavioral Problems and Elevated HbA1c,” Research article, Journal of Diabetes Research, 2016, https://doi.org/10.1155/2016/3159103.
- SV Bădescu et al., “The Association between Diabetes Mellitus and Depression,” Journal of Medicine and Life 9, no. 2 (2016): 120–25, https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC4863499/.
- Paula M. Trief et al., “Longitudinal Changes in Depression Symptoms and Glycemia in Adults With Type 1 Diabetes,” Diabetes Care 42, no. 7 (July 1, 2019): 1194–1201, https://doi.org/10.2337/dc18-2441.
- G. Gastaldi and J. Bringer, “Savoir repérer les troubles du comportement alimentaire chez les patients atteints de diabète de type 1,” /data/revues/19572557/00060002/143/, March 14, 2012, https://www.em-consulte.com/en/article/698949.
